Cải tạo mặt tiền như thế nào?

Sau một thời gian sử dụng, chủ nhà thường muốn “đánh bóng” lại mặt tiền. Cũng có trường hợp do nâng mái, thêm tầng, chủ nhà sửa luôn mặt tiền để thay đổi diện mạo phù hợp với công năng sử dụng bên trong. Ðể đạt hiệu quả cao trong cải tạo mặt tiền ngôi nhà, kiến trúc sư Nguyễn Duy Liêm đưa ra một số điều lưu ý sau.

Từ một thí dụ

Căn nhà trên đường Nguyễn Cư Trinh đang được sửa chữa. Nhà này nằm về hướng đông nam, hiện trạng cũ có một trệt, một lửng và một lầu, mái lợp tôn.
Nay căn nhà được nâng mái bằng việc đúc một tấm để thêm phòng ở trên cùng và sân cảnh trên sân thượng, rồi “chỉnh đốn” lại mặt tiền. Nhà cũ, lầu một đơn điệu và chằng chịt bởi khung sắt. Mặt khác, mái tôn dốc đổ hết ra sau, mưa lớn nước không kịp thoát gây ngập. Với ý tưởng sửa chữa mới, kiến trúc sư cắt bớt bồn hoa trước lầu một, tạo lan can ban công mảnh, đều và đồng bộ như trên lầu hai, mở thoáng khoảng mặt tiền vì đây là hướng tốt. Về vật liệu, trước đây nhà làm bằng đá rửa, nay bóc ra sơn nước với hai màu chủ đạo và tạo cho tầng trệt – khu mua bán- nét đơn giản, thoáng, có khoảng lùi vào. Cửa và ban công của ngôi nhà “mới” có sự hòa hợp về kiểu dáng, màu sắc. Với cách làm này, lượng nước mưa sẽ được dẫn từ sân thượng đi xuống cống bằng ống thoát..

Ðến những giải pháp thường gặp

Muốn làm cho căn nhà có duyên, nhất là ở ngã ba, khúc quanh… người ta thường cắt ban công theo đường cong. Việc này cũng tạo được những đường nét để thay đổi diện mạo, làm cho ngôi nhà mềm mại hơn. Với việc cắt, sửa chữa ban công, cần đục bỏ bê tông nhưng phải chừa sắt câu ra để hàn, móc làm đà môi đỡ mí ngoài. Cũng ở phần ban công, có thể thay đổi kiểu dáng và họa tiết của lan can; hoặc thiết kế hệ thống chiếu sáng trong khu vực này, hắt từ nhiều phía thì mặt tiền đã có nét hơn.
Ví dụ, trước đây mặt tiền chỉ xây phẳng, nay có thể tạo các hình khối cách điệu – làm những ô, hộc trang trí cây kiểng; hoặc sử dụng lam và ngay cả vách cong để biến thái mặt tiền. Nhà nằm ở hướng xấu như tây, tây bắc cần tạo các hình khối hay dùng lam đứng, lam ngang… để cản bớt nắng gió chiều hanh vào hoặc làm thêm bồn trồng cây – tạo mảng xanh trước nhà.
Với chính diện căn nhà, có thể thay cửa đã hư, cũ. Chẳng hạn trước đây cửa hẹp, chỉ có một hay hai cánh thì có thể làm mới dàn cửa bốn cánh. Có thể xử lý xây xiên chính diện lại ngôi nhà để tương hợp với hình khối trước ban công như một cách tránh hướng nắng gắt. Ðó cũng là những giải pháp cải tạo khỏi sự đơn điệu cũ và đem lại công năng sử dụng tốt hơn.

Chọn vật liệu

Vật liệu sử dụng để nâng cấp, sửa chữa hiện thường được dùng là sơn nước hay các chất liệu thô mộc, giản dị như gạch nung các loại, đá… để sơn hoặc ốp mặt tiền. Tránh dùng gạch men láng bóng thể hiện ở chính diện nhà. Có thể sử dụng đúng loại gạch men ốp tường nhưng không nên làm tràn khắp bề mặt, như vậy sẽ “nhạt nhẽo” mà chỉ nên điểm thành mảng hay viền một phần nào trên khắp mặt tiền thôi. Lưu ý, không nên dùng nhiều sắc màu và hình khối ở chính diện sẽ gây hiệu ứng rối rắm cho thị giác. Nhiều căn nhà, do muốn tránh nắng, bụi và tiếng ồn nên dựng nguyên một pa-nô khuôn kính đứng. Ðiều này làm cho nhà nóng, bí và có cảm giác như cái hộp đơn điệu vì bề ngang nhà chỉ khoảng 4 mét. Với các cao ốc, tòa nhà rộng thì có thể ứng dụng được vì ở đó còn nhiều mảng rộng để thể hiện.